Halverstad Archeologie en Bouwhistorie werkt conform de Richtlijnen Bouwhistorisch Onderzoek (URL 2007) van de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM). In de richtlijnen wordt onderscheid gemaakt tussen drie categorieën van bouwhistorisch onderzoek: bouwhistorische inventarisatie, bouwhistorische verkenning en bouwhistorische opname. Welke vorm van onderzoek nodig is, is afhankelijk van de projectomvang, het onderzoeksobject en het doel van het onderzoek.
Bouwhistorische inventarisatie
Een bouwhistorische inventarisatie is de inventarisatie van een groep gebouwde objecten in een geselecteerd gebied (stad of dorp, ensemble, wijk, blouwblok, straat, etc.) of in een vastgoedportefeuille, waarbij op basis van een analyse van het exterieur en een beknopt onderzoek naar literatuur-, beeld- en kaartbronnen de aanwezige waarden worden ingeschat.
Bouwhistorische verkenning
Bij een bouwhistorische verkenning wordt verkennend onderzoek uitgevoerd naar een gebouwd object, op basis van een beperkt aantal bezoeken (in de praktijk meestal een of twee), waarbij de bouwvorm, het ontwerp, (veranderingen in) het gebruik, constructie(methode), indeling, afwerkingen en bouwsporen worden onderzocht. Gecombineerd met gegevens uit een selectie van relevante literatuur, beeld- en archiefbronnen worden cultuurhistorische waarden bepaad.
Bouwhistorische opname
Een bouwhistorische opname is een diepgaander onderzoek naar een gebouwd object, vaak op basis van meerdere bezoeken aan het object, waarbij de bouwvorm, het ontwerp, (veranderingen in) het gebruik, constructie, indeling, afwerkingen en bouwsporen worden onderzocht en ook een uitgebreid literatuur- en archiefonderzoek wordt verricht, waarna de cultuurhistorische waarden nader worden bepaald. Een beperkt destructief onderzoek kan deel uitmaken van de opname, voor zover dit nodig is voor de waardestelling.
Afhankelijk van de gewenste diepgang bestaat het bouwhistorisch onderzoek uit veldwerk, waarin gevels, de indeling van het pand, interieurafwerkingen, balklagen, kapconstructies e.d. worden gedocumenteerd (beschreven en gefotografeerd) en geanalyseerd; literatuur- en archiefonderzoek (bouwtekeningen) en kadastraal onderzoek. Vervolgens worden de onderzoeksresultaten vastgelegd in een helder beschreven rapport met een objectbeschrijving voorzien van foto’s die tijdens het veldwerk zijn gemaakt, beschrijvingen van de gebruiks- en bouwgeschiedenis, historische afbeeldingen, bouwtekeningen, bouwfaseringsplattegronden en waardestellingstekeningen.